Şarap Gibi Çay

Çin'in Yunnan Bölgesi'ne özgü bir çay olan Pu'er çayı, taze içilen çoğu çayın aksine tadı bekletildikçe güzelleşiyor. Yerli halk tarafından yaşayan çay olarak da adlandırılan bu çayın bir kilosu 15,000 dolardan satılıyor. Sağlığa yararlarının yanında bu çayı bu kadar popüler yapan tütünü andırır buruk tadı.

Çin Mum Sanatı

1000 yıllık bir tarihi olan geleneksel Mum Sanatı Çin Guizhou bölgesinden çıkmıştır. Diğer bir ismi "batik"tir. Bu çok eskiden kıyafetlerin renklendirilmesinde ve renklendirilen kısımların diğer kısımlara bulaşmaması amacıyla ica ediliyordu. Önce renkli mumlar kıyafete sürülür soğuk suya batırılıp katılaşması sağlanırdı. Bir süre sonra sıcak suya batırılarak mum kıyafetten tamamen çıkmış olurdu.

Çin ile İş Yapacaklara 10 Altın Öğüt

1. ÖDEVİNİZİ İYİ YAPIN: Çin pazarı 1840'lardan beri Batılı şirketleri cezbetmektedir. Herkesin bu pazara girmesi, girmek istemesi iyi bir neden değildir. Pazar analizinizi iyi yapın. Çin'e bir hafta bile olsa gidin, her şeyi yerinde görün. Mağazaları gezin, halktan insanlarla konuşun. 

2. YEREL ÜRETİCİLERİ ÖNEMSEYİN: Markette var olan yabancı markalar kadar yerl, markaların da olduğunu aklınızdan çıkarmayın. Örneğin 1990'lı yıllarda Çin'e 20 kadar yabancı bira üreticis girdi. Bunların her biri pazardan %15 pay almayı hedefliyordu. Ama hepsi sektördeki yerli üreticileri yok saydı ve sonuç fiyaskoyla sonuçlandı. 

3.ACELE ETMEYİN: Acele etmek sizi doğru partneri bulmaktan alıkoyabilir. 

4. ÇİNLİLER ORTAKLAŞA HAREKET ETMEYİ SEVER. Çinliler bireysellikten ziyade kolektif hareket etmeyi severler. Çinliler Sun Yatzen'in ifadesiyle bir tepsideki kumlar gibidir. Çinliler win-win çözümlerim mümkün olduğuna da pek inanmazlar. 

5. GÜVENSİZLİK VE FIRSATÇILIK OLDUKÇA YAYGINDIR: Güvenmenin iki yolu vardır: Ya güven sarsıcı bir harekete kadar güven duymak ya da güven yaratana kadar güvenmemek. Çinliler genelde ikinci yolu tercih ederler. Sonuç sıfır rekabet anlayışına göre Çinliler kendi gruplarından olmayanlardan faydalanmak gibi bir düşünceye sahiplerdir.

6. GÜVEN KARŞILIKLIDIR VE ZAMAN ALIR: Çinlilerle iş yapmanın birincil altın kuralı Çinlilerle güven dolu ilişkiler kurmaktır. Batının tersine Çinlilerle iş yaparken arkadaşça ilişkiler kurmak elzemdir. Yemekler, spor aktiviteleri vb davet etmekle ilişkiler geliştirilir.

7. İÇMEYİ ÖĞRENİN. Çinliler sözleşmenin leyhlerine işlemesi için size akşamdan içirip sabah kendileri uygun sözleşme imzalatabilirler. Unutmayın sizde kişi sayısı kısıtlı Çinlilerde ise değildir. 

8.ÇİNLİLERDE HİYERARŞI VARDIR.  Şirket kararları en üstten alta doğru alınmaya başlar. Orta seviye yöneticilerin genelde karar alma yetkileri pek yoktur. Unutmayın ki en son kararı verecek üst düzey yöneticilerdir. 

9. ÇİN'DE MERKEZİ BELİRLİ OLMAYAN BİR TARZDA HÜKÜMET VARDIR. Pekin yönetimin merkezi olmasına rağmen direk olarak diğer bölgeleri yönetmez. Pekin önemli kararları alır ve uygulatır da. Fakat diğer kararlar için işleyiş biraz daha farklıdır. Yani uygulamaların bölgesel olarak değişebileceği gerçeğini aklınızdan çıkarmayın.

10. BÜYÜK RESMİN FARKINDA OLUN: Çin'in 1978'den başlayan hızlı yükselişi Çin KOBİ'lerinden gelmektedir. Şu anda toplam GDP'nin %65'inden sorumlu KOBİ'lerdir. Bunların devlettend estek aldıklarını, güçlü oyuncular olduklarını aklınızdan çıakrmayın.

MICHEAL A. WITT

kaynak: http://knowledge.insead.edu/INSEAD-knowledge-ten-principles-for-business-in-China-120222.cfm

ÇİNLİLER HAKKINDA İLGİNÇ BİLGİLER

1. Tuvalet kağıdını 14. yüzyılda Çinliler bulmuştur. O zamanlar tuvalet kağıtları sadece imparatorların kullanımları içindi.

2. Çinliler ölülerinin ruhlarına gitmesi için ölünün mezarına veya öldüğü yere yiyecek koyar ve iki üç gün süreyle ruhunun gelip bu yemekleri yiyeceğine inanırlar.

3. Uçurtmalar ilk Çin'de ortaya çıkmıştır. O zamanlar düşmanları korkutmak için kullanılıyordu.

4. Coğrafi genişliğine rağmen Çin'de bir tek ortak zaman dilimi kullanılır.

5.Pandalar Çinlilere göre yiğitliğin sembolüdür. Eski zamanlarda kötü ruhları ve talihsizlikleri önlemeleri için saraylarda panda yetiştirilirdi.

6. Eski zamanlarda kadınlara cazibe kattığı düşünüldüğü için kadınların ayakları çok küçük yaşta kırılır ve sarmalanırdı. Golden lilies olarak da bilinen bu adet yüzünden kırılan ayak onarılamaz ve küçük kalırdı. Bu uygulama Song Hanedanlığı döneminde (M.Ö. 960-1279) kadın göstericiler ve saray içinde başlamıştır.

7. M.Ö. 130 yıllarında Çinli Zhang Heng ilk deprem ölçen aleti icat etmiştir.

8. Çin'in başkenti olan Pekin tarhi içerisinde Yanjing, Dadu ve Peking olarka adlandırılmıştır. Pekin (北京: Beijing) Çin'in başkentidir ve Çince'deki anlamı Kuzeyin Başkenti demektir.

9. Çin, ondalık sayı birimini Avrupalılardan 2300 önce kullanmaya başlamışlardır. Sıfır rakamı da ilk kez Çinliler tarafından kullanılmıştır.

10. Çin'deki lehçe farklılıkları o kadar muazzamdır ki Çin'in kuzey ve güney bölgelerinden gelen iki Çinli kendi lehçeleriyle anlaşamazlar. Bu yüzden televizyon kanallarında Çince altyazı geçilir.

11. Eski zamanlarda pazarlık yapılırken el işaretleri ile fiyat verilirdi böylece diğer müşterilerin verilen fiyatı duymaları engellenmiş olurdu.

12. Dünyanın en büyük kanalı 1,795 km uzunluğunda olup Çinliler tarafından yapılmıştır.

13. Çin'in bazı bölgelerinde kızların at kuyruğu sayısı onların medeni durumunu belirtir. iki at kuyruğu bekar kızı, tek at kuyruğu ise evli kadını simgeler.

14. Antik Çin'de aynaların kötü ruh ve cinleri uzak tuttuğuna inanılırdı. Cinler ve kötü ruhlar aynada görülebilir ve kötü ruhların etkisi altına giren insanlar aynaya baktırılmak suretiyle iyileşebileceğine inanılırdı. Defin odalarının tavanlarında aynalar bulunurdu.

15. Eski zamanlarda Çinlilerde çok eşlilik vardı. İmparatorların sayısı yüze varan ve zengin adamların geniş bir haremi olurdu.

16. Kadeh tokuşturulmadan asla içki içilmez. Kadeh tokuşturmanın da âdetleri vardır, kadehinizi asla sizden yaşça, mevkice veya statüce yüksek birinin kadehinden yukarıda tokuşturmamanız gerekir. Bize şerefe diye çevrilen "ganbei (干杯)" kelimesi bardağındakini bitir, fondip anlamına gelir. Böyle bir durumda bardağınızdaki içkiyi bitirmemek nezaketsizlik veya korkaklık sayılır.

17. Sofrada ağzınızı şapırdatmak yemeği beğendiğinizi gösterir. Ne kadar şapırdatırsanız yemeği o kadar beğendiğiniz anlaşılır.

18.  Kağıt, pusula, barut ve matbaa Çinlilere ait buluşlardır.

19. Çinliler nilüfer çiçeğinin uğur getirdiğine inanır. Bu inanış Hint kültüründen geçmiştir.

20. Çin eskiden Romalılarca İpek Diyarı (Serica) olarak bilinirdi. Çin hükümeti ipeğin yapılışını gizli tutar ve kaçakçılara ağır cezalar verirdi.

21. Yakın bir zamana kadar Çinlilerde kadınların ayaklarının gözükmesi büyük bir ayıp olarak kabul edilirdi. Hâlâ orta yaş kadınların açık ayakkabıların içine ten çorap giydiklerini görebilirsiniz.

22. Çin ismi Çin'de beylikler arasındaki ilk birliği kuran İmparator Qin Shi (Çin Şır) isminden gelir.

23. Batıda cenaze ve ölüm rengi kabul edilen siyahın aksine Çin'de beyaz renk ölüm rengi olarak kabul edilir.

24. Çin'de en yaygın hobi pul koleksiyonculuğudur.

25. Tarihçilerin görüşüne göre, Çinlilerin nüfusu arttıkça yakıttan tasarruf sağlamak amacıyla yiyecekleri daha küçük parçalara bölerek pişirmeye başladılar. Bu sayede yemek yerken bıçak ihtiyacı da ortadan kalktı ve çin çubukları icat edildi.

26. Dünyanın ilk saatinin Çinli bir hizmetçi olan Su Song (M.Ö 1088-1092) tarafından bulunduğu söylenmektedir.

27. Çin'de serçe parmağının tırnağını uzatmak asil ailelere ait bir haktı. Tırnaklarını korumak için altın veya gümüşten aksesuarlar  takarlardıı. Halen bazı Çinlilerin bu geleneği sürdüklerini görebilirsiniz.

28. Tüfekin icadı Çinlilere dayanır.20. yüzyılda  Avrupa'da kullanılmaya başlanan kimyasal ve gazlı silahlar Çin'de 2000 yıl öncesinde de kullanılıyordu.

29. Three Gorges (Üç Boğazlar) olarak bilinen hidroelektrik santrali dünyanın en büyük hidroelektrik santrali ve rüşvet, çevre koşullarını bozma gibi nedenlerle en çok eleştiriye hede folan barajdır.

30. Ondalık sayılar Çin'de Avrupa'dan yaklaşık 2.300 yıl önce kullanılmaya başlanmıştır. Çinliler aynı zamanda sıfır yerine boşluk kullanan tek millettir.

31. Kırmızı renginin Çinliler için özel bir anlamı vardır. Bu renk neşe, mutluluk gibi kavramları çağrıştırır ve bayramlarda gözünüzün gördüğü her yer kırmızıdır.

32. Bir efsaneye göre, çay İmparator Shen Nong (M.Ö. 2737) tarafından kaynayan suya çay yaprağının düşmesiyle keşfedilmiştir.

33. Çin'de tek çocuk sistemine geçişle birlikte birçok aile bebein cinsiyetinin belirlenmesiyle  kız çocuklarını aldırmaya başlamış, böylece erkek kadın nüfusu arasında dengesizlik oluşmuştur. Şu anda Çin'de erkek nüfusu kadın nüfusundan 32 milyon fazladır.

34. Çin matematiği Yunan matematiğinden bağımsız gelişmiştir.

35. Antik Çin'de aynaların kötü ruhları kovduğuna inanılıdır. Kötü ruhun musallat olduğu kişi aynaya bakarak korunmaya çalışırdı. Bu yüzden cenaze odalarının tavanlarından aynalar sarkıtılırdı.

36. Çinliler cennetin üç bölümden meydana geldiğine inanırlardı: Cennet, dünya ve insan. Bu sanat motiflerine de yansımıştır.

37. En uzun süre yaşayan böcek olarak bilinen (ortalama 17 yıl) ve kabuk değiştiren ağustos böceği  uzun bir zaman Çinlilerce yenilenme ve tekrar doğuşun simgesi olmuştur.

38. 1966-1976 yılları arasında sürdürülen Kültür Devrimi ülkede açlık ve binlerce ölüme yol açmıştır. Bu devrimi anlatan bir hikaye kitabında düşük seviyeli bir işçinin uzun zaman doğru dürüst yemek yemediğinden kendisine gizlice verilen (bazı yiyecekleri belirli bir kesim yiyebiliyordu) pilavı kustuğunu ve böylece pilav yediğinin anlaşılarak cezaya çarpıtırıldığını anlatır.

39. Dragonun Batıda genellikle kötü bir namı olmasına rağmen Çin'de en kusursuz hayvan olarak addedilir ve imparatorla ilişkilendirilir. Hatta Çin burçları arasında Dragon burcu en üstün burçtur.

40. Çin bayrağı ilk olarak 1 Ekim 1949 tarihinde Pekin'in ve dünyanın en büyük meydanı olan Tiananmen meydanında salladırılmıştır. Bayraktaki kırmızı renk devrimi, yıldızlar ise komünizmi ,yıldızların yerleşimi ise Çinlilerin birliini temsil eder.

41. Çin dünyanın en eski takvimine sahip millettir. Çin takvimi ayın hareketlerine göre düzenlenmiştir ve 12 burçtan oluşur. Tamamlanması ise 60 yıl alır.


42. 2008 olimpiyatları şu ana kadar yapılan en pahalı olimpiyatlar olarak kayda geçmiştir. 2004 Atina Olimpiyatlarının toplam maliyeti 15 milyar tutarken Pekin Olimpiyatları 40 milyar dolara mal olmuştur. Çinliler bunu Çin'in bir reklamı olarak görmüşlerdir ve milletçe seferberlik ilan edilmiştir.

43. At Çinlilerde maskülin bir güç olarak görülmüştür ve yang'ı (yin yang / dişi erkek) sembolize eder.

44. 1898 ve 1901 yılları arasındaki dönem Boks İsyanı olarak bilinir. Bir kısım kuzey Çinli bu dönemde Hristiyan msiyonerlere, diplomatlara ve teknolojiye karşı "Erdemli ve Uyumlu bir Toplumun Yumrukları" olarak adlandırılan bir dövüş sanatıyla ve gizli ritüellerle karşı çıkmıştır. Batılılar bu dövüş sanatını "Gölge Boksu" olarak nitelemişlerdir.

Çinli ve Çin Adı Nereden Geliyor?

Çinlilere neden Çinli denmiş hiç düşünüdünüz mü? M.Ö. 3. yüzyılda Çin'i birleştiren, Çin Seddi'nin büyük bir kısmını inşa ettiren QinShi <okunuşu:Çin Şır>  adlı bir imparator vardı. Bu imparator Çin'e çok şey katmakla beraber zalimliğiyle tanınırdı. Bu nedenle ülkeden kaçan birçok kişi yolda rastladıkları kişilere Qin'den (Çin'den) geliyoruz dedikleri için Çinlilere Çinli denmiştir. Batıda Çin "China" ismiyle bilinmektedir. Bu konuda ortaya atılan bir teori de , Çin'den İran'a yüklü miktarda ipek, baharat ve envai türde ticari mal götüren tüccarlara malların nereden geldiğini sorulunca Çin milletinden (nation of China) şeklinde cevap verirlerdi. Bir süre sonra Chinna China şekline dönüştü.

"China" kelimesi İngilizcede aynı zamanda porselen anlamına da gelmektedir. Amerikalılar Çin porselenini çok sevdikleri için china adını vermişlerdir.

Peki Çince'de Çin'e tekabül eden "中国(zhongguo)" kelimesinin "merkez krallık" anlamına geldiğini biliyor muydunuz? Çinliler neden kendi ülkelerini böyle adlandırmış olabilirler? Eskiden Çinliler dünyanın yuvarlak değil düz olduğuna inanıyorlardı ve Çin'in de bu çizginin tam merkezinde olduğunu düşünüyorlardı.
Bunu Çince karakteri üzerinden açıklayalım: Şekilde görülen ilk karakter düz bir çizgi ve ortasında bir kareden oluşuyor. Çizginin ortasındaki kare Çin'i sembolize ediyor.
İkinci karakter de iki bölümde incelenebilir. Kare sınırları temsil ederken, içindeki karakter ise o zamanın savaşta kullanılan mızrak ve baltalı kargıyı ifade eder.

Şiirlerde Çin "Jiuzhou" yani "dokuz bölge" olarak da geçer. Bunun sebebi Çin'in antik çağlarda dokuz bölgeye ayrılmış olmasıydı. Aynı şekilde " Shenzhou (神州)  kutsal bölge" olarak da anıldığını görürüz.

1912-1949 yılları arasında Çin'in resmi adı Zhonghua Minguo (Çin Cumhuriyeti) idi. Hua kelimesi Han etnik grubunu temsil etmekteydi.

Çin Çubukları (Chopsticks- 筷子)

kaynak: http://en.wikipedia.org/wiki/Chopsticks
Çin'den çıktığı düşünülen chopstickler Vietnam'da, Japonya'da ve Kore'de de kullanılmaktadır. Chopstick kelimesinin (kuaizi) Çincede sesteş hızlı (kuai) kelimesinden türediği varsayılmaktadır.

Chopstick parmakların devamı gibi düşünülür ve sağ elde tutulur. Sol elde tutulması ayıp karşılanır bu yüzden solak insanlar bile sağ elini kullanarak yer. Yemekte chopstick kullanırken dikkat etmeniz birkaç nokta vardır. Bunlardan biri copstickleri kullanarak ses çıkarmamanızdır. Chopstickleri kullanarak yemekleri kazığa oturtur şekilde tutmak, yemeğin içinde özellikle bir şey aramak, uçları havaya bakacak şekilde tabağa koymak Çin yemek kurallarına göre ayıp kabul edilir. Çinliler pirinci yemek için pirinç kasesini ağızlarına yaklaştırır ve kısa mesafeden çubukları kullanarak kısa bir zaman içinde tabakta bir şey bırakmazlar. Chopstickleri tabağın üstüne bırakmak kişinin bir süreliğine yemek yemeyeceğini belirtmek için kullanılır. Yemeğe oturulduğunda önce masadaki büyüklerin chopstickleri eline alması beklenilmelidir. 

2003'te yapılan bir araştırmaya göre yemekleri çubuklarla yemenin elde osteoarthritis adı verilen bir ekleme hastalığına yakalanma riskini artırdığını göstermiştir.

Çubuklar hem çatal hem bıçak yerine geçtiği için Çin yemeklerinin küçük parçalar halinde veya söz konusu balık ise çubukla çabucak parçalanabilecek şekilde pişirildiğini görürsünüz.
Çubuk kullanırken dikkat etmeniz gereken birkaç önemli noktayı aşağıdaki sizlerle paylaşıyorum:

Foto-1

• Çubukları tutarken işaret parmağınızı daha da kötüsü orta parmağınızı karşıdakini işaret edecek şekilde tutmayın, bu hareket karşıdakine kızgınlık ifade eder.
• Tabutları hatırlattığı için her iki çubuğun da uzunluğu eşit olmalı ve öyle tutulmalıdır. 
• Çinliler kalan yemeklerin ölüler tarafından yenildiğine inandıkları için çubukları yemeklerin içinde dik bir şekilde bırakmak büyük kabalıktır.
• Çubukların arka kısımlarını dişlemeyin plastik bile olsa.
• Çubuklarla kase ve tabakları ittirmeyin.
• Çubukları yemeklere çatal gibi saplamayın.
• Çubuklarla yemeği karıştırmayın. Bu hareket kendi mezarınızı kazmak gibi görülür ve kesinlikle kınanır. 
• Kullanmadığınız çubukları restoranlarda masaya çoğunlukla konulan çubuk tutacağına bırakın. ( bak foto-1)

Umumi yerlerde birden fazla çubuk sunulur. (公筷, gongkuai) Bu çubukların her biri belli bir yemek için kullanılır. Bu çubuklar normal çubuklardan daha uzun veya daha süslüdür. Miktarı değişebilir. Eğer böyle bir sofraya oturursanız aşağıdaki ufak birkaç noktaya dikkat etmeniz gerekir:

• Eğer masada birkaç çubuk varsa asla şahsi çubuğunuzu ortak yemekler için kullanmayın. Bu Çin'de çoğunlukla normal karşılanırken böyle bir sofrada hijyenik olmaması açısından ev sahibinizin hoşuna gitmeyecektir. Eğer farkında olmadan, unutarak yaptıysanız fark ettiğiniz anda sofradakilerden özür dilemeniz yerinde olacaktır. 
• Eğer sofrada birden fazla çubuk yoksa ev sahibiniz çubuğunuz kalın arka kısmını kullanmanızı da dileyebilir. 
• Eğer nasıl bir yol izlemeniz konusunda kararsız kalırsanız masadikleri izleyip fikir edinebilirsiniz. 
• Çubukların uçları yemeklere değdikten sonra onları bu şekilde masada bırakmayın, tabağınızın köşesine dayamanız daha uygun olacaktır.

Çinlilerin Rakamsal Tabuları

Telaffuz ediliş şekillerinden dolayı Çinliler için bazı rakamlar uğurlu bazıları uğursuzdur. Örneğin 6,8 ve 9 rakamları iyi anlamları çağrıştırdığı için uğurlu sayılır. Şimdi bu rakamları teker teker inceleyelim:
İKİ: (er,lia, liang)İki rakamı Çinliler tarafından uğurlu sayılır çünkü Çinlilere göre iyi şeyler çiftler halinde gelir. Bu nedenle bazı markaların aynı heceyi çift yazdıkları sıkça rastlanır bir durumdur. Yalnız Kuzey Çin'de iki rakamı aptal anlamına gelmektedir.
ÜÇ: Üç rakamı (san) doğmak kelimesine benzerliğinden dolayı uğurlu sayılır.
DÖRT: Dört rakamı (si) ölüm kelimesiyle sesteş olduğundan dolayı uğursuzdur. Bazı binalarda 4,14,24,34.. katlar yoktur. Bazı markalar bunu bildikleri için 4 ile başlayan modeller üretmezler.
BEŞ: Beş rakamı ise beş ana elementten (su, ateş, toprak, metal, tahta) dolayı uğurlu kabul edilir. Rakamın aynı zamanda imparatorlarla özdeşleştirilir. Yasak Şehrin ana kapısı olan Tiananmen kapısında beş kemer vardır.
ALTI: Altı rakamı(liu) ve akıcı (liu) kelimesi aynı şekilde söylenmektedir. Bu yüzden ticarette sevilen bir rakamdır.
YEDİ: Yedi rakamı (qi okunuşu:çi) birlikteliği sembolize eder. Batı ve Çinlilerin ortak uğurlu kabul ettikleri nadir rakamlardandır.
SEKİZ: Sekiz rakamı (ba) zenginliği çağrıştırır. Rakamlarının hepsi 8 olan bir telefon numarasını almak için 270,000 dolar ödenmiştir. Pekin Olimpiyatlarının açılışı 8/8/08 tarihinde yapılmıştır. A88888 olan bir Çin plakası 200.000 dolara satılmıştır.
DOKUZ: Dokuz rakamı (jiu okunuşu:ciu) uzun olma anlamı taşıdığı için Çin imparatoruyla bağdaştırılır. Çinliler için uğurlu bir hayvan olan Dragon'un da dokuz çocuğu vardır.


Resimdeki şekilde Çinlilerin birden ona kadar Çin usulü rakamların ifade tarzını görüyorsunuz. Bu metot genelde pazar yerlerindeki satıcılar indirim yaptıkları başka müşteriler tarafından belli olmasın diye kullanılırdı. Satıcı alttan müşteriye işaret verir pazarlık sonlanırdı.

Çin'de Çay Kültürü

Amerikalılarda nescafe neyse Çinlilerde yeşil çay odur. Çayın Avrupa'ya Çin'den gittiği söylenir. Hatta Türkçedeki çay kelimesi de Çince "cha" kelimesinden geldiği ileri sürülür. Çay Çinlilerde M.Ö. 8. yüzyıldan beri gelen bir alışkanlıktır. Çinlilerde çay sremoniden ziyade bir kültürdür. Çay ikram etmek karşınızdakine saygınızı, minnettarlığınızı sunmanın veya af dilemenin sessiz yoludur. Çay ikram edilen kişi ise başparmak ve orta parmağını masaya hafifçe vurarak teşekkür ederdi. Günümüzde bu alışkanlıkların çoğu her ne kadar uygulanmıyor olsa da Çinliler için yeşil çay vazgeçilmez olmaya devam etmektedir. Çinlilerin hemen hemen hepsi yanlarında küçük bir termos içinde yeşil çay taşırlar ve bittikçe su ekleyerek akşama kadar içerler. Bizler yemekten sonra çay içerken onlar yemeğe başlamadan ve yemek süresince çay içmeye devam ederler. 

Çin Chengdu eyaletine yaşayanlar çayı çok severler bu yüzde orada her sokak başında bir çay evine rastlamanız mümkün. Buna rağmen geleneksel bir çay evi bulmak o kadar kolay olmayabilir. PEngzhen kasabasındaki çay evi geleneksel çay evi arayanlar için bire bir. İçeri girdiğiniz anda bambu sandalyeler, kare masalar, ocak ve koşuşturan garsonlar sanki antik Çin'e gitmişsiniz hissi verebilir. Çay evi 100 yılı aşkın bir süredir hizmet veriyor. 

Neden Çinlilerin Hepsi Birbirine Benziyor?

      Çoğu Batılı için Çinlileri veya Japonları birbirinden ayırmak neredeyse imkansızdır. Ben de Çin'e ilk gittiğim günlerde bir Çinlinin beni sürekli takip ettiğini düşünmüş ve korkmuştum. Halbuki gördüğüm aynı kişi değildi. İlerleyen zamanlarda birbirlerinden ayırt etmeye başladım ve aslında hiçbirinin birbirine benzemediğini fark ettim. Onlarla bu konuyu konuştuğumda bana gülümseyip aynısını bizler için kendilerinin de hissettiğini söylemişlerdi.

     Psikologlara göre bunun en önemli nedenini, insanların başka ırktan bir insanla etkileşime girmeye çekinmesine bu yüzden diğer ırktaki özellikleri fark etmemesine bağlıyor.

    Miami Üniversitesinde yürütülen bir araştırmanın sonuçlarına göre insanların, diğerlerini iç grup ve dış grup olarak ayrıştırmasından dolayı ortaya çıkıyor. Miami Üniversitesi öğrencilerine yapılan bir deneyde bir grup öğrencinin Miami Üniversitesinde diğer grup öğrencilerin ise Marshall Üniversitesinde (rakip futbol takımı) okudukları söyleniyor. Daha sonra öğrencilerden gördükleri yüzleri tarif edilmesi isteniyor ve öğrenciler kendi üniversitesi arkadaşlarının yüzünü daha ayrıntılı hatırlıyor. Deneyi yorumlayan Psikolog Kurt Hugenberg insanların arada ırk veya fiziksel fark olmaksızın da insanların kendilerinden olmayanlara karşı ayırt etme güçlüğü yaşadıkları sonucuna ulaşıyor.

DÜNYANIN EN UZUN EVLİ KALAN ÇİFTİ

Dünyanın en uzun evli kalan çifti Çin'in Zhejiang (Cıciang) eyaletinde yaşıyor. 84 yıldır evli olan Zheng Xuechu 103 eşi Zhang Yaqin ise 102 yaşında.

Çinlilerde soyadı kültürü

Çin'de soyadı insanların etnik kökenlerini belirlemek ve birliği sağlamak amacıyla Qin Hanedanlığı (M.Ö.2 yüzyıl) zamanında ortaya çıkmıştır. Bu tarihten önce sadece asil aileler soyadı alabiliyordu. Tarihte binlerce soyadı türemiş ama bunların belli bir kısmı günümüze kadar gelebilmiştir. Şu an 100 kadar soyadı sıklıkla kullanılmaktadır. Bu soyadlarının bir kısmı soylarını, yaşadıkları yeri, etnik kökenlerini, mesleklerini, geldikleri yöreleri esas alarak ortaya çıkmıştır. Soyadlarının çoğu  tek heceden meydana gelirken çok az bir kısmı 2 hecelidir. Yuan Yida'nın araştırmalarına göre belli soyadları Çin'in belli bölgelerinde yoğunlaşmıştır.
Aşağıdaki resimde Çin'de sıklıkla kullanılan soyisimleri görebilirsiniz:

Devamı için: http://cingundeminden.blogspot.com/2013/11/cinlilerde-adn-onemi.html

ÇİN DİLİ VE YAZI SİSTEMİ- ÇİN ALFABESİ

Çince dünyada her beş insandan birinin anadili olarak konuştuğu Sino-Tibet dil grubuna ait bir dildir.

Çin dili aynı hecelere farklı tonlar vererek farklı anlamlar türetmek üzerine kurulu bir dildir. Örneğin qing dediğinizde, verdiğiniz tona, kendisinden sonra veya önce gelen heceye veya onu ifade eden karaktere göre anlam kazanır. Yani "qing" kelimesi ağzınızdan çıktığında rica etmek,temiz, güneşli, hafif, net, olay vb. anlamlara gelir. Bu yüzden Çincede kelimeleri doğru tonda söylemek hayati önem taşır. Bildiğiniz gibi Çin çok geniş bir coğrafyaya yayılmış 1.4 milyar nüfuslu bir ülkedir. Böyle büyük bir ülkenin farklı bölgelerinde birbirinden farklı lehçeler ortaya çıkmıştır. Bazı dilbilimciler bunların aynı dil grubuna ait farklı diller olarak ele alınması gerektiğini savunmaktadırlar. Çin'de şu an yaygın olarak kullanılan 7 lehçe vardır. Bunlar "Mandarin, Wu, Yue, Min, Xiang, Hakka, Gan" dir. Bir kuzeyli ve bir güneyli kendi lehçelerinde konuştukları zaman birbirleriyle anlaşmaları imkansızdır. Gramer yapıları aynı olmasına rağmen sözcüklerin telaffuz ve tonlamaları tamamen farklı olabilmektedir.Karışıklıkları önlemek ve ortak bir lehçe benimsemek amacıyla Mandarin Çincesi (Putonghua) resmi lehçe olarak esas alınmıştır. Singapur'un dört resmi lehçesinden birisi de Mandarin Çincesi'dir. 

Çince komşu ülkeleri de tarih boyunca etkilemiştir. Kuzey Vietnam M.Ö 111 yılında fethedilmiş ve 2000 yıl Çin hükümranlığı altında kalmıştır. Çok uzun sürmese de Kuzey Kore M.Ö. 1. yüzyılda Çin'in kontrolü altına almıştır. Çin Budizmi 2.ve 5. yüzyıllarda Doğu Asya'ya Çince metinlerini de beraberinde götürerek yayılmıştır. Japonya, Kore ve Vietnamdaki bazı okullar birbirleriyle Çince yazışarak haberlemişlerdir. Bu milletler Çin yazı sistemini kullanmalarına karşın kelimeleri kendi dillerinde seslendirmişlerdir ki  buna Sino-Xenic telaffuz denir. Buna rağmen Çince'den bu dillere geçen kelimeler olmuş ve bu durum Kore dilindeki sesli uyumunun bozulmasına yol açmıştır. 

ÇİN YAZI SİSTEMİ

Çincede alfabe dediğimiz sistem yerine sayıları 80 bini bulan karakter(im) vardır. Bu sistem eski Mısırlıların kullandığı hiyeroglif yazı sisteminin gelişmiş varsiyonudur. Bu 80 bin karakterin büyük çoğunluğu günümüzde kullanılmamakyadır. Ortalama bir Çinli  4-5 bin karakter kadar ancak bilir. Gazete okumak için 3 bin karakter bilmek kafidir. Eğitim seviyesi arttıkça bu sayı da artar. Bir profesör 10 bin kelimeye hakimdir. 

Çinliler aynı zamanda pinyin (拼音) adı verilen latin harfleri sistemini de kullanırlar. Bu Çince karakterlerin okunuşunu öğrenmek, yabancılar için tonlamayı doğru yapabilmek ve dijital aletlere Çince karakter girişi yapabilmek için gereklidir. Bilgisayarlarda Çince harfler basit bir yazılım (örneğin sogou veya google pinyin) sayesinde yapılır. 

Çince karakter	Pinyin	Ton	Anlam
轻	qīng	Devam eden	Hafif
清	qīng	Devam eden	Temiz, net
青	qīng	Devam eden	Yeşil
倾	qīng	Devam eden	Dökmek
晴	qíng	Yükselen	(hava) temiz
氢	qíng	Yükselen	Hidrojen
情	qíng	Yükselip alçalan	His, sevgi
请	qǐng	Yükselip alçalan	Rica etmek
庆	qìng	Alçalan	kutlamak

Çinlilere ait ilk yazılar Shang Hanedanlığı dönemi M.Ö. 11-13. yüzyıla ait kemikler üzerinde kehanet yazıları bulunmuştur. Bu yazılar yukarıdan aşağıya ve sağdan sola doğru yazılmıştır. 

Çin diliyle ilgili merak edilen bir diğer soru Japonca'yla benzerliğidir. Kıyaslama yaparsak Japonca sondan eklemeli diller grubuna girdiği için Çince'den ziyade Türkçe'yle benzerlik göstermektedir. Japonca ile Çince birbirinden apayrı iki dildir. Fakat eskiden Japonlar Çin yazı sistemini kullanıyorlardı. Yani Türklerin eskiden Arap alfabesini kullanması ama Türkçe konuşması gibi. Japonların şu an kullandıkları iki adet alfabe vardır: biri Kanji dedilen eski Çin yazı sistemi diğeri kana adı verilen ve kendi geliştirdikleri alfabe. Güney Kore'de de Hanja olarak adlandırılan eski Çin yazı sisteminin kullanımı git gide azalmaktadır. 


DUYGU AKIN

ÇİNLİLER KÜÇÜK EVLERDE Mİ YAŞIYOR?

Eski tip Mao evleri

Küçük evlerde yaşayan Çinliler değil Japonlardır. Çin'de kilometre kare başına düşen insan sayısı Türkiye'yle hemen hemen aynıdır. Toprak sıkıntısı yoktur.  3-5 katlı binalar sadece çok eski komünist tarzı evlerle sınırlıdır ve neredeyse hiç kalmamıştır.  Bu evler içlerinde en fazla iki oda olan dairelerden oluşmuş ve yan yana dizilmiş birbirinin tıpatıp aynısı olan evlerdi. Şimdi bunların yerine yüksek katlı gökdelen plazalar almıştır.

Modern plazalar

Daha geriye gittiğimizde Çin'in farklı bölgelerinde Çin'e ait mimari yapılar görürüz. Pekin'de sayıları epey azalmış olan "四合院，siheyuan" evleri gibi. Siheyuan tipi evlerde birkaç evin baktığı ortak bir avlu olurdu. Her evde o aileye mensup bir aile yaşardı.

ÇİNLİLER BÖCEK VE MAYMUN BEYNİ YİYOR MU? MİDE BULANDIRAN ÇİN YEMEKLERİ

Çin'de önemli bir deyiş vardır masa dışında ayakları olan her canlıyı, denizaltı dışında denizdeki tüm canlıları ve uçak dışında uçabilen her şeyi yenebilir. Çinliler gerçekten de bu sözün hakkını veriyorlar. Maymun kellesinden köpek balığı yüzgeci çorbasına, kanlı canlı kaplumbağadan kurbağa bacağına, akrepten canlı alkol içinde sarhoş edilmiş karidese ve çiğ ahtapota, yumurta civciv arası cenin yumurtaya ve hatta insan ceninine kadar her şey yeniyor. Bazılarının kokusu dayanılmaz derecede ağır. Fakat bunları yemek için belli yerlere gitmeniz gerekir, öyle  her köşe başında ya da her restorantta bulunmaz. Video için http://www.youtube.com/watch?v=2yHWNBNoMN0#t=89

Antik Çin'de Ağustos böcekleri Çinlilerde yenilenmeyi ve tekrar 

doğuşu temsil ederdi.

Çinliler tavuğun hiçbir parçasını israf etmiyorlar, ayak ve dilini bile! 

   Birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi  Çinlilerde hayvanı kanlı yemeyi tercih  ediyorlar ama bu durum Çinlilerde biraz  daha ileri seviyede. Hiç kanını  akıtmadan çiğ bir şekilde masanıza  kaplumbağa veya maymun beyni gelirse  şaşırmayın ve hatta size bunu sipariş  eden ev sahibinize teşekkür bile  edebilirsiniz. Sonuçta bu yemekler  Çin'de inanılmaz pahalı ve ev sahibinizin  sizi gerçekten sevdiğini veya etkilemeye  çalıştığını gösterir. Daha sıradan, halka  ait bir lokantada da insanların canlı  ahtapot yediğini görebilirsiniz. Aman  diyeyim inceliklerini öğrenmeden  denemeyin yoksa vantuzları boğazınıza yapışıp nefes almanızı engelleyebilir. Çin mutfağındaki bir diğer spesiyal ise, Çin rakısında servis edilen canlı karidestir. Videosu için  http://www.youtube.com/watch?v=SB5mbURKFSI

3 yıl yaşadığımı söylediğimde gelen tepkilerin çoğu orada ne yediğimle ilgili oluyor. Öncelikle Çin sebze çeşitliliği açısından zengin bir ülke. Alıp evde pişirebiliyorsunuz. Dışarıda yemek istiyorsanız da lezzetli yemek yapan ve temiz çalışan binlerce restoran var. Dikkat etmeniz gereken en önemli husus Çinlilerin domuz etine aşırı düşkün oldukları ve çoğu yemeklerinin içinde domuz eti bulunduğu. Bunu garsona özellikle belirtmelisiniz.

Canlı ahtapotu yerken

Canlı ahtapotu yemeye çalışan bir Çinli kız

Balut ( civcive dönen yumurta) Çinliler maodan (毛蛋) yani kıllı yumurta  diye adlandırır. 

Balutlar kızartıldıktan sonra

Çin rakısında bekletilmiş canlı karidesler

Maymun beyni

Yemeğe kırmızı rengi veren şey ördeğin çiğ kanı

Domuz midesi

Müşterisini bekleyen domuz ayakları

Domuz kulağı

Koyun penisi

Yılan

videolar için:
Böcek           http://www.youtube.com/watch?v=2yHWNBNoMN0#t=89
canlı ahtapot  http://www.youtube.com/watch?v=JYDkzqCfJzg
canlı karides  http://www.youtube.com/watch?v=SB5mbURKFSI

ÇİN'DE ŞARAP TÜKETİMİ FIRLADI

Çin'de sizi sürekli bir şeylerin şaşırttığını görebilirsiniz. 1990'lı yılların başlarında kahve içebileceğiniz yerler birkaç otelle sınırlıydı. Bir zamanlar sadece çay bir ülkede Starbucks geçen ekim ayında 500. şubesini açtı. Bu hikayenin benzeri F&B ve şarapta da yaşandı. Eskiden kırmızı şarap kolayla, beyaz şarap ise 7Up ile karıştırılır içilirdi. O zaman Çin'de üretilen şarabın kalitesinig öz önüne aldığımızda çok da şaşılacak bir durum değil aslında. Bugün ise şarap tüketimi patlama yapmış durumda.
Diğer yandan ithal şarapla olan ilgi de çoğalıyor. 

Çin Demiryolu İhaleleri Şeffaflaşıyor

Çin Demiryolları Bakanlığı tarafından yayımlanan bir belgeye göre eşitlik ve şeffaflaşmayı sağlamak üzere Çin demiryolu ihaleleri açık yapılacak.

AyrıcaÇin Demiryolları Bakanlığı'na bağlı ihalelerin yapıldığı demiryolları merkezi ve 18 demiryolları ofisi kapatılacak. Bu sayede Çin'de demiryolları projeleri için büyük bir değişime gidilmiş olacak. 

Büyük ve orta ölçekli projeleri kapsayan tüm ihaleler, Pekin Mühendislik İnşaat Ticaret Merkezi'nin görev yetkisi altında olacak.

Bu işleyiş sayesinde rüşvetin eşitsizliğin, adil olmayan rekabetçiliğin önüne geçilmesi planlanıyor. 

İhaleye fesat karıştıranlar yakalanması durumunda ağır cezalara çarptırılacak. 

Geçen temmuzda Zhejiang eyaletinde gerçekleşen tren kazasının ardından 43 insanın ölmesi ve 200 insanın yaralanmasından sonra demiryolları proje uzmanları kamuoyunun sert tepkisini çekmişti. 

Çin Nüfusu Tehlikede

Çinli bir aile, yasal çerçevenin dışına çıkarak başka bir çocuk istediğinde 30 bin Yuan, yani yaklaşık 4 bin euro ödeme yapması gerekiyor. Varlıklı bir Çinli için yüksek bir miktar olmasa da orta sınıf bir aile için bu oldukça yüksek bir rakam.

Çin'de daha fazla çocuk sahibi olmak isteyen birçok aile, hükümetin tek çocuk politikasını bir süredir zorlamaya başladı. Çin hükümeti de yakın zamana kadar Hong Kong’a gidip yasal boşlukları kullanarak ikinci çocuğunu dünyaya getirenlerin sayısında artış olunca Hong Kong'daki bu doğumlarını yasakladı.

Öte yandan nüfusun hızla yaşlanması Çin’de demografik sorunlara yol açıyor. Kadın – erkek sayısındaki dengesizlik de ülkedeki bir başka sorun. Bazı bölgelerde 140 erkeğe ortalama 100 kadın düşerken, 2020'da evlenme çağındaki erkeklerin, kadınlardan 30 - 40 milyon daha fazla olacağı tahmin ediliyor.

Pekin yönetimi, dünyanın en kalabalık ülkesi Çin'de tek çocuk politikasıyla 400 milyon doğumu önlediğini belirtiyor. Bilim insanları, ülkede nüfusun yaşlanması ve kadın – erkek sayısındaki dengesizliğin tek çocuk politikasından kaynaklandığına dikkat çekiyor.

Çin'deki birçok aile, bebeğin kız olacağını öğrendiğinde kürtaja başvuruyor. Ülkede yılda 10 milyon düşük hapı satılıyor ve yasal olarak yaptırılan kürtaj sayısı da yılda 13 milyon. Kayıt altına alınmayan kürtajlar ise bilinmiyor.

Pekin yönetimi de ortaya çıkan bu tablo karşısında soruna çözüm bulmaya çalışıyor. Ülke genelinde doğurganlığın düştüğü, büyük ve zengin kentlerde de nüfus oranının gerilediği hesaplanınca, nüfusun azalmaya başladığı bölgelerde ailelere 2 çocuk sahibi olma hakkı tanınmaya başlandı.

Haber: Levent Uluçer